રોનાલ્ડ રીગને કહ્યું હતું કે, "આપણી સમસ્યાઓનું સમાધાન સરકાર નથી. સરકાર પોતે જ સમસ્યા છે." મિનિમમ ગવર્નમેન્ટ એન્ડ મેક્સિમમ ગવર્નન્સનું સૂત્ર એટલા માટે જ છે. સરકાર જ્યારે તેના અહંકાર અને અજ્ઞાનમાં કામ કરે તો શું થાય તેના માટે અર્થવ્યવસ્થા અને રાજનીતિમાં કોબ્રા ઇફફેક્ટ નામની એક ધારણા છે. આ શબ્દ બ્રિટિશ શાસન વખતે દિલ્હીમાંથી આવ્યો હતો.
દિલ્હીમાં ત્યારે ઝેરી નાગનો બહુ ઉપદ્રવ હતો. દિલ્હીના ગોરા સાહેબે તેના સમાધાન માટે એક યોજના જાહેર કરી, નાગ મારો અને ઇનામ લઇ જાવ. દિલ્હીમાં ઠેરઠેર સેન્ટર ખોલ્યાં. શરૂઆતમાં યોજના કારગત નીવડી, કારણ કે એમાં પૈસા મળતા હતા, પણ થોડાક જ વખતમાં લોકોએ ઝેરી નાગ પેદા કરવાનો 'ગૃહ ઉધોગ' શરૂ કરી દીધો. લોકો વરંડામાં કે ખેતરોમાં નાગ પેદા કરે અને પછી તેને મારીને પૈસા લઈ આવે. સરકારને ખબર પડી એટલે યોજના બંધ કરી દીધી. લોકોએ બધા નાગ છોડી મુક્યા અને દિલ્હીમાં નાગની સમસ્યા ઔર વકરી ગઈ.
No comments:
Post a Comment