આપણે શારીરિકની સાથે માનસિક જીવન પણ જીવીએ છીએ. ઇન ફેક્ટ, આપણે સૌથી વધુ વિચારોમાં જીવીએ છીએ. આપણી બહાર રિયલ વર્લ્ડ છે. આપણી અંદર વર્ચ્યુઅલ વર્લ્ડ છે. પશુ-પંખીઓ સિંગલ ડાયમેન્શનમાં જીવે છે. આપણે ડબલ ડાયમેન્શનમાં જીવીએ છીએ. એક પ્રાણી બીજા પ્રાણીને 'પ્રેમ' કરે ત્યારે તેમને એવો 'વિચાર' નથી આવતો કે આ 'પ્રેમ' બહુ સરસ છે, મહાન છે, ભવ્ય છે કે દિવ્ય છે. પ્રાણીઓ પ્રેમ કરે છે તે વિધાન પણ ખોટું છે; તેમનામાં કર્તા કે કારણનું વિભાજન નથી હોતું, એટલે તેઓ પ્રેમ 'કરતાં' નથી, તેઓ પ્રેમ 'બની' જાય છે.
આપણે 'પ્રેમ'નું અર્થઘટન કરીએ છીએ, તેને સારા-ખરાબમાં વ્યાખ્યાયિત કરીએ છે. આ બધું જ વૈચારિક જગતમાં થાય છે. એટલે આપણા પ્રેમમાં કાયમ દ્વૈત હોય છે, અને જ્યાં દ્વૈત હોય, ત્યાં દ્વંદ્વ પણ હોય છે. આપણા જેટલા પણ દ્વંદ્વ છે, તે રિયલ અને વર્ચ્યુઅલ જગત વચ્ચેનો ટકરાવ છે.
No comments:
Post a Comment